Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2014

Αξιολόγηση στο ποδόσφαιρο. Μια πικρή ιστορία

Στον τόπο όπου οι έννοιες της αξιοκρατίας, της ίσης κατανομής ευκαιριών, της αναγνώρισης των πραγματικά άξιων, σε όλα τα πεδία,αποτελούν πολλές φορές ανέκδοτο και προκαλούν αμήχανα χαμόγελα σε όσους τις ακούν.....
Και το χλευασμό αυτών που τολμούν να τις προφέρουν.
Η ακόμα-κι αυτό είναι το πιο επικίνδυνο ως τρόπος σκέψης και συμπεριφοράς-κι όταν κάποιος όντως ξεχωρίζει από το σωρό να επιχειρείται η ανώμαλη πτώση του.
Η απαξίωση του.
Το ποδόσφαιρο μας δεν θα μπορούσε να μείνει έξω από τον γενικό κανόνα. Έκφραση κι αυτό, εικόνα που προέρχεται από το ίδιο σύνολο των μελών που αποτελούν την κοινωνία μας, πάσχει από τις ίδιες ασθένειες.


ΤΙ  Δ Ε Ν  ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Πριν προχωρήσουμε στον ορισμό και τις διαστάσεις αυτού που λέμε αξιολόγηση στο ποδόσφαιρο ας ξεκινήσουμε με μια σύντομη προσωπική ιστορία  , όχι ξένη σαν εμπειρία σε όσους ασχολούνται με το χώρο επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά με την πλήρη έννοια της λέξης.
Από το όποιο πόστο.
Στο μακρινό 1986,σε ξερό γήπεδο της Αθήνας..... πριν τον αγώνα ο προπονητής εξηγεί την τακτική που θα ακολουθήσει η ομάδα μας και-πολύ σωστά-επιμένει στη στενή επιτήρηση αντίπαλου ποδοσφαιριστή, ταλέντου της εποχής που θα άφηνε εποχή όπως έλεγαν τότε στα ποδοσφαιρικά στέκια: δεν συνάντησα ποτέ αργότερα αυτό τον παίκτη ,ούτε άκουσα για αυτόν κάτι που να μαρτυρά αξιόλογη πορεία στο ποδόσφαιρο.
Σε αντίθεση με συμπαίκτη του, απαρατήρητο, που ούτε το όνομα του δεν γνωρίζαμε.Τρία  χρόνια αργότερα αγωνιζόταν ως επαγγελματίας σε ομάδα της πρώτης εθνικής κατηγορίας, έφτασε σε ομάδα του εξωτερικού σε προηγμένο πρωτάθλημα , στην εθνική ομάδα.....


Μπορούμε επίσης να αναφέρουμε τι ΔΕΝ είναι αξιολόγηση.
-Οι κρίσεις των γονέων για τα παιδιά τους.
-η φράση "αυτός είναι παικταράς"....μετά την επίτευξη ενός εντυπωσιακού (έστω) γκολ.
-οπωσδήποτε η φράση "έλα μωρέ τώρα με τον άμπαλο" (πόσο συχνή) μετά από μία αποτυχημένη ενέργεια.
Κάθε αξιολόγηση,μέτρηση της τεχνικής,σε παιδιά ειδικότερα,που προέρχεται από τεστ-εξειδικευμένα τάχα-που η δοκιμασία απαιτεί να κρατήσουν την μπάλα στον αέρα, είτε με το πόδι είτε με το κεφάλι γύρω στις.....850-1000 φορές (προσφέρεται για ζογκλέρ).
Τεστ που ζητούν στόχευση σε συγκεκριμένο σημείο κάποιας κατασκευής από ξύλο ή χαρτόνι (προσφέρεται για τοξοβόλους).
Αμφιλεγόμενα τεστ που αφορούν την φυσική κατάσταση, σε ταχύτητα, αντοχή, δύναμη  (προσφέρεται για αθλητές στίβου, πάλης, κλπ.)
Όταν ο νεαρός ποδοσφαιριστής θα κληθεί να προπονηθεί και κυρίως να αγωνιστεί σε ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΈΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ.
Όταν από επίσημες μετρήσεις έχει διαπιστωθεί πως σε ποσοστό άνω του 95% σε έναν αγώνα η πάσα πραγματοποιείται σε κίνηση.
Όχι μόνο από τον παίκτη που την επιχειρεί: αλλά και από αυτόν που δέχεται.
Όταν η ταχύτητα ενός ποδοσφαιριστή δεν μετριέται από τον χρόνο που θα διασχίσει στο γήπεδο (αλήθεια γνωρίζουμε το μέσο όρο των μέτρων που διανύει ο παίκτης στο γήπεδο, ανάλογα και με τη θέση του;
και γιατί επιμένουν κάποιοι να προπονούν ποδοσφαιριστές σε" δρόμους " 400 μέτρων;) αλλά από την ταχύτητα σκέψης και εκτέλεσης σε ελάχιστους χώρους και χρόνους υπό πίεση αντίπαλου ή και αντιπάλων.
Όταν είναι εξαιρετικά κρίσιμη η κίνηση ΧΩΡΊΣ την μπάλα.
Τέλος στην τελική αξιολόγηση περιλαμβάνονται στοιχεία που αφορούν την προσωπικότητα,την ευφυία,τα ψυχικά χαρίσματα,την οικογενειακή κατάσταση,την παιδεία,το μορφωτικό επίπεδο.Χωρίς αυτά,έχουμε ''τεράστια ταλέντα'' που χάνονται στο δρόμο ακριβώς λόγο της έλλειψης τους.


Με πολλά πρόσφατα παραδείγματα και στη χώρα μας. Που μόνο ειδικός-ψυχολόγος μπορεί με συνέπεια να ερμηνεύσει,ακόμα και να βελτιώσει σε περιπτώσεις.

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

"Αξιολόγηση λοιπόν είναι αυτή που τα στοιχεία και οι μετρήσεις-σε βάθος χρόνου- ενός ποδοσφαιριστή προέρχονται και εκφράζονται σε ρεαλιστικές-και μόνο συνθήκες.Που τις προσφέρουν οι αγώνες".
Η φράση από μόνη της "γεννά" ερωτηματικά και υποκατηγορίες ανάλυσης. Στην ουσία πρόκειται για την επικεφαλίδα και όχι για την πλήρη αποτύπωση.Αποτελεί όμως ασφαλή και σίγουρο δρόμο προς τη σωστή κατεύθυνση.
Περιέχει τις φράσεις κλειδιά:
-Της μέτρησης (αριθμός πετυχημένων, αποτυχημένων  ενεργειών, σε χώρους και χρόνους, αναλογικά με τη θέση του κάθε παίκτη και τις απαιτήσεις της).
- Των στοιχείων-πλήθος αυτών ενός αγώνα ( π.χ μονομαχίες-οι 1V1 σχέσεις, βάση κάθε τακτικής και σχηματισμού στο ποδόσφαιρο.
Μια τέτοιου τύπου εξειδικευμένη αξιολόγηση προσφέρει την αξιόπιστη και χωρίς αμφισβήτηση έκθεσης (ως προς την προέλευση και την πρόθεση) αυτού που τη διενεργεί.
Το έμπειρο μάτι αυτού που έχει επιφορτιστεί με τη συγκεκριμένη εργασία θα έπρεπε να αποκλειστεί;
Όχι φυσικά.Άλλωστε τα αποτελέσματα μιλούν και δίνουν τις απαντήσεις. Και είναι πολλές οι περιπτώσεις που χάθηκαν ποδοσφαιριστές για ομάδες ενώ μεγαλούργησαν σε άλλες ακριβώς από τέτοιου είδους ''αξιολογήσεις''.
Με κλειστά μάτια όπως υπερηφανεύονται στο χώρο...
Το "γυμνό" μάτι όμως οπωσδήποτε ναι.
Μην ξεχνάμε πως υπάρχουν εξαιρετικοί προπονητές-Γυμναστές-Μάνατζερ-Προπονητές που προπονούν στην τεχνική,την τακτική. Καθοδηγούν. Ανιχνευτές ταλέντων.Μετρ της διαχείρισης ενός αγώνα.
Υπάρχει αυτός που διαθέτει όλες αυτές τις ικανότητες συγκεντρωμένες;
Ίσως δεν υπήρξε ποτέ.Και αν υπήρξε, διέθετε και αυτός το πολυπληθές του  επιτελείο.
Αφήστε που είναι Σκοτσέζος και έχει πάρει ήδη σύνταξη.....
Τέλος την απάντηση στο ερώτημα ίσως δίνει ο μεγάλος Δάσκαλος (Ν.Καζαντζάκης),οχι του ποδοσφαίρου.Αλλά οπωσδήποτε της ζωής....
"Ο νους του ανθρώπου φαινόμενα μπορεί να συλλάβει.Ποτέ την ουσία.
Κι όχι όλα τα φαινόμενα, παρά μονάχα τα φαινόμενα της ύλης.
Κι ακόμα στενότερα: όχι καν τα φαινόμενα τούτα της ύλης, παρά μονάχα τους μεταξύ τους συνειρμούς.
Κι  οι συνειρμοί τούτοι δεν είναι πραγματικοί,ανεξάρτητοι από τον άνθρωπο.Είναι και αυτοί γεννήματα του ανθρώπου.
Και δεν είναι οι μόνοι δυνατοί ανθρώπινοι.
Παρά μονάχα οι πιό βολικοί για τις πραχτικές και νοητικές του ανάγκες''....

* Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στη σελίδα http://sports-academies.gr

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ
(Head of FSA-statistical analysis). Στατιστικολόγος / Αναλυτής ποδοσφαίρου / Προπονητής UEFA.

Απόφοιτος από το ‘Εργαστήρι Δημοσιογραφίας Από το 1992, ‘Galanis Sports Data’: εξειδικευμένες στατιστικές μετρήσεις – αναλύσεις,  για κορυφαίες ομάδες σε Ελλάδα και Ευρώπη, στο Champions League & UEFA CUP, καθώς και για την Ελληνική εθνική ομάδα ποδοσφαίρου, με αξιολόγηση όλων των ματς και προώθηση των αποτελεσμάτων στο προπονητικό team.